دانستنیها
در اعماق تاریک اقیانوسها، شبکهای گسترده از کابلهای زیردریایی وجود دارد که ستون فقرات اینترنت جهانی را شکل میدهد. این کابلها، بهرغم ظاهر سادهشان، فناوریهای پیچیدهای را در خود جای دادهاند و بیش از ۹۹٪ ارتباطات بینقارهای را بر دوش میکشند.
خاستگاه این ارتباطات به قرن نوزدهم بازمیگردد، زمانی که نخستین کابل تلگراف، زیر دریا، میان اروپا و آمریکا کشیده شد. اگرچه آن کابلها بسیار ابتدایی بودند و تنها یک کلمه در دقیقه ارسال میکردند، ولی زیربنای توسعهٔ فناوری امروز شدند. امروزه، کابلهایی مانند «امیتیه» میتوانند ۴۰۰ ترابیت در ثانیه داده منتقل کنند —سرعتی ۴۰۰ هزار برابر بیشتر از اینترنت خانگی.
کابلهای مدرن، ترکیبی از فناوریهای قدیمی و نویناند؛ از روکشهای قیری گرفته تا فیبرهای نوری چند هستهای. فیبرهای چندگانه و تکرارکنندهها در طول مسیر، انتقال داده را پایدارتر و سریعتر میکنند. برای مثال، شرکت ژاپنی NEC با کابل ۲۴ جفت فیبر، به ظرفیت نیم پتابیت بر ثانیه رسیدهاست.
غولهای فناوری مانند گوگل، آمازون، مایکروسافت و متا که پیشتر فقط محتوای آنلاین را مدیریت میکردند، حالا مالک زیرساختهای اصلی اینترنت نیز هستند. آنها با ساخت و مدیریت کابلهای اختصاصی، نهتنها سرعت، بلکه انعطافپذیری بیشتری برای خدمات خود فراهم کردهاند.
اما با افزایش وابستگی جهانی به این کابلها، نگرانیها نیز بیشتر شدهاست. انفجارها، زمینلرزهها، فعالیتهای ماهیگیری و خرابکاریهای عمدی میتوانند ارتباطات حیاتی را قطع کنند. افزونبر این، تنشهای ژئوپلیتیکی نیز وارد این حوزه شدهاند؛ آمریکا برخی از پروژههای مشترک با چین را متوقف کرده و حضور شرکتهایی مانند هواوی در پروژههای کابلکشی محدود شدهاست.
پهنای باند ورودی به ایران عمدتاً از طریق کابلهای فیبر نوری زیرزمینی و زیردریایی بوده که بخش عمدهای از آن از طریق خلیج فارس و دریای عمان و بخش دیگر از مرزهای شمال غربی کشور تأمین میشود.
در نهایت، این کابلها نهتنها مسیرهای فیزیکی برای دادهها هستند، بلکه شاهراههایی حیاتی برای اقتصاد جهانی، امنیت دیجیتال و ارتباطات انسانیاند؛ اگرچه نگاه ما معمولاً به آسمان و ماهوارهها دوخته شده، اما زندگی دیجیتال ما بیش از هر چیز، به رشتههای نازکی در بستر دریا وابسته است.